Να αφήσουμε τα βουνά στους ποιητές και στ' αγρίμια

Όπου και να ταξιδέψω η Ελλάδα με πληγώνει

Γιώργος Σεφέρης

Ταξιδεύεις, διασχίζοντας τον κεντρικό κορμό της χώρας, και θυμάσαι τα λόγια του ποιητή. Όπου και να κοιτάξεις, δεξιά κι αριστερά, σε επιτομή, εξαμβλώματα του τανυσμένου μικροαστικού εγώ της πάλαι ποτέ καλής εποχής, παράνομα πανωσηκώματα και επεκτάσεις, αυθαίρετες ιδιοκατασκευές· ανακατεμένα τώρα με στοιχεία εξαθλίωσης και υποβάθμισης της εποχής της κρίσης, και μιας επιχειρηματικότητας "της αρπαχτής" ταλαιπωρούν το βλέμμα σου. Στριμώχνονται, συνωστίζονται, εξέχουν φάτσα στις κεντρικές οδικές αρτηρίες - καρικατούρα του τρόπου που η ζωή στις αρχαϊκές κοινωνίες πύκνωνε στις όχθες ποταμών. Αντιλαμβάνεσαι ένα αγώνα να κερδηθούν περίοπτες θέσεις, να διατηρηθούν στη μνήμη, ξεχωρίζοντας, στα λίγα δευτερόλεπτα που θα εισχωρήσουν στο εποχούμενο οπτικό πεδίο των διερχομένων - προσπάθεια που είναι αποτυπωμένη επάνω τους σαν αρχιτεκτονικό στυλ.

Συνονθυλεύματα ετερόκλητων υλικών και υφών, πομπώδη διακοσμητικά στοιχεία, λογικές μάντρας παραδίπλα, πεταμένα υλικά όπως να ‘ναι, σκουριασμένες συσκευές, μηχανήματα και αυτοκίνητα παρατημένα, ανεξέλεγκτες χωματερές και σκουπιδότοποι κατά μήκος επαρχιακών δρόμων. Πουθενά δεν αισθάνεσαι ότι εκφράζεται αρχιτεκτονικά η συλλογική ζωή του τόπου που συναντάς. Παντού κυριαρχεί ένας μίζερος, επιδεικτικός, στομφώδης ατομικισμός, η δημιουργικότητα έχει διαστραφεί σε καπατσοσύνη "δημιουργικής αυθαιρεσίας" και επίδειξης κακού γούστου.

Απέναντι σ' όλα αυτά τα καταθλιπτικά θεάματα, το βλέμμα έχει σημείο διαφυγής τα βουνά. Καθηλωμένος στη θέση σου έχεις τα βουνά να ακουμπήσεις το βλέμμα σου. Τα θέλεις ανέγγιχτα, απάτητα σαν ένα τελευταίο σύμβολο ελευθερίας, ένα μυστικιστικό ανατρίχιασμα από τα βάθη της προϊστορίας του ανθρώπου. Αλίμονο, το βλέμμα σου απομένει δονκιχωτικό και ψόφιο: δεν συναντά εκεί παρά διατάξεις ανεμογεννητριών κατά μήκος της κορυφογραμμής. Οργίζεσαι· να αφήσουμε τα βουνά στους ποιητές και στ' αγρίμια ουρλιάζεις μέσα σου. Καταπίνεις το ουρλιαχτό σου την ώρα που οδηγείσαι και τυλίγεσαι ξαφνικά στο σκοτάδι μιας σήραγγας που διαπερνά το βουνό και σε βυθίζει σε ένα κάτω κόσμο. Δική σου η εποχή, Σάνσο.

Γ. Ψαραύτης

Πηγή φωτογραφίας: http://www.kathimerini.gr/900167/article/oikonomia/ellhnikh-oikonomia/apoyh-toyrismos-kai-anemogennhtries-stis-kyklades